สีธรรมชาติมีกี่สี ? แต่ละสีได้จากอะไร ? พร้อมไอเดียการนำไปใช้ !

สีที่เราเห็นกันทั่วไปในชีวิตประจำวันนั้น ไม่ว่าจะเป็นสีที่ใช้สำหรับงานศิลปะ สีผสมอาหาร หรือสีต่างๆ โดยทั่วไปแล้ว สามารถแบ่งออกเป็นสีสังเคราะห์ และสีที่ได้จากธรรมชาติ สีธรรมชาติ คือสีที่ได้มาจากการสังเคราะห์หรือสกัดจากแหล่งวัตถุดิบทางธรรมชาติเช่น จากต้นไม้ ดอกไม้ ผลไม้ ผัก เมล็ดพืช หรือแร่ธาตุบางชนิดที่สามารถให้สีได้ เพื่อนำมาใช้ในวัตถุประสงค์ต่างๆ เช่น การแต่งสีอาหารและเครื่องดื่ม การย้อมสิ่งทอ หรือใช้ในผลิตภัณฑ์ด้านความงาม อาทิ เครื่องสำอางตกแต่งใบหน้า ซึ่งสามารถนำมาใช้ได้อย่างปลอดภัย ปราศจากสารเคมี ในบทความนี้ Natural Soap Base จะพาไปดูว่า สีธรรมชาติมีกี่สี และเป็นสีที่ได้มาจากวัตถุดิบใดบ้าง เพื่อที่จะได้นำเอาไปใช้ประโยชน์กันค่ะ

สีธรรมชาติมีกี่สี ? และสีธรรมชาติเกิดขึ้นได้อย่างไร ?

สีธรรมชาติ คือสีที่สกัดได้จากแหล่งวัตถุดิบธรรมชาติ เพื่อนำไปใช้ทั้งในด้านการประกอบอาหาร การใช้สีย้อมสิ่งทอ การใช้ทำภาพเขียน หรือในด้านของความสวยความงาม เป็นต้น เราสามารถสกัดสีจากธรรมชาติได้หลายวิธี โดยส่วนใหญ่ขึ้นอยู่กับว่า เม็ดสีที่อยู่ในวัตถุดิบต่างๆ นั้นสามารถละลายได้ในน้ำ หรือละลายได้ในน้ำมัน ซึ่งความสามารถในการละลายต่างกัน ก็ต้องใช้วิธีการสกัดสีออกจากแหล่งธรรมชาติที่ต่างกัน มาดูกันว่า สีธรรมชาติมีกี่สี และสามารถสกัดจากวัตถุดิบอะไรได้บ้าง ไปดูกันเลย

1. สีส้ม

สีส้มได้มาจากสีของกลีบดอกดาวเรืองหลากหลายสายพันธุ์ ซึ่งสีของกลีบดอกดาวเรืองนั้น เกิดจากการผสมกันของเม็ดสีแคโรทีนอยด์เป็นหลัก สามารถสกัดสีจากดอกดาวเรืองด้วยการคั้นน้ำ เพราะเป็นเม็ดสีที่สามารถละลายในน้ำได้ โดยนิยมนำดอกดาวเรืองไปตากแห้งก่อน จากนั้นจึงนำมาสกัดสีโดยการนึ่งและนำไปต้มอีกครั้ง จะได้เม็ดสีออกมามากกว่าการต้มเพียงอย่างเดียว

2. สีเหลือง

ขมิ้น เป็นสมุนไพรที่รู้จักกันทั่วไปว่านิยมใช้เป็นยา เครื่องเทศ และสารแต่งสีมานับพันปี ขมิ้นมีสารเคมีที่เรียกว่า Curcumin เป็นสารในกลุ่มเคอร์คิวมินนอยด์ อันเป็นสารที่เป็นตัวกำหนดสีเหลืองของขมิ้นตามธรรมชาติ ซึ่งจะให้ช่วงของสีตั้งแต่สีเหลืองไปจนถึงสีส้มเข้ม การสกัดสีจากขมิ้นสามารถทำได้โดยการตำและคั้นกรองเอาน้ำสีออกมา นอกจากขมิ้นแล้ว ก็มีไพล ที่ให้สีเหลืองได้เช่นกันค่ะ (อ่านเพิ่มเติม ไพล สรรพคุณ)

3. สีชมพู

เม็ดสีชมพูที่มีอยู่ในดอกชบาสีชมพู คือ Anthocyanins และมีการใช้กันอย่างแพร่หลายในฐานะแหล่งวัตถุดิบสีชมพูจากธรรมชาติ  ซึ่ง Anthocyanins ถูกค้นพบว่าเป็นเม็ดสีหลักที่พบในกลีบดอกชบาของสายพันธุ์ Hibiscus rosa-sinensis และเป็นเม็ดสีที่ละลายน้ำได้ จึงสามารถสกัดออกมาได้จากการบดและคั้นน้ำ สามารถนำมาย้อมผ้า ย้อมสีกระดาษ หรือใช้ผสมทำอาหารจำพวกของหวานเพื่อให้มีสีชมพูก็ได้

4. สีแดง

สีธรรมชาติมีกี่สี ? สีแดงเป็นอีกหนึ่งสีที่สามารถสกัดได้จากธรรมชาติจากผลโรสฮิป ซึ่งสีของน้ำมันโรสฮิปที่สกัดเย็นจะเป็นสีแดง แต่ในทางตรงกันข้าม น้ำมันโรสฮิปที่สกัดด้วยตัวทำละลายจะมีสีเหลือง ซึ่งอาจเกิดจากคุณสมบัติของตัวทำละลายอินทรีย์ในการสกัดเม็ดสีและสารอื่นๆ ที่ให้สีแตกต่างกัน หรือเกิดจากการสลายตัวของเม็ดสีแดงเนื่องจากอุณหภูมิสูงในกระบวนการสกัดน้ำมัน ทำให้กลายเป็นน้ำมันสีเหลืองแทน

5. สีม่วง หรือสีน้ำเงิน

ดอกอัญชันมีสีฟ้าอมน้ำเงินสวยงาม และมักใช้เป็นสีในผลิตภัณฑ์ดูแลผิวออร์แกนิกต่างๆ ดอกอัญชันมีสารแอนโธไซยานิน กรดพี – คูมาริก และกรดเฟรูลิก และยังมีสารประกอบฟลาโวนอยด์จำนวนมาก ซึ่งสีของกลีบดอกอัญชันได้มาจากสารในกลุ่มแอนโธไซยานินที่เรียกว่าเดลฟีนิดิน (Delphinidin) เป็นเม็ดสีที่ละลายน้ำได้ สามารถบดและคั้นน้ำจนออกมาได้สีม่วงหรือน้ำเงิน

6. สีเขียว

สีเขียวจากวัตถุดิบทางธรรมชาติ ได้มาจากสารที่เรียกว่า คลอโรฟีลล์ ซึ่งเป็นเม็ดสีเขียวที่พืชใช้สำหรับสังเคราะห์แสงนั่นเอง โดยสีเขียวหาได้จากพืชหลากหลายชนิด ที่พบได้บ่อยคือ ใบเตยหอม ซึ่งให้ทั้งสีและกลิ่นที่ดี สามารถต้มเพื่อสกัดสีและกลิ่นออกมาได้ เนื่องจากเม็ดสีคลอโรฟีลล์สามารถละลายได้ในน้ำ นิยมใช้ในการทำขนม หรือทำเป็นเครื่องดื่มต่างๆ

7. สีน้ำตาล

สีน้ำตาล ได้มาจากผลวอลนัท ซึ่งจะให้สีน้ำตาลไปจนถึงสีดำ เพราะสีที่ได้จากเปลือกชั้นในของวอลนัทจะเข้มขึ้นเรื่อยๆ นิยมใช้เป็นสารย้อมสี และเป็นเม็ดสีที่สามารถละลายได้ในน้ำมัน ต้องใช้ตัวทำละลายในการสกัดเอาสีออกมา นอกจากนี้ ยังมีเปลือกมังคุดที่ให้สีน้ำตาล ไปจนถึงน้ำตาลแดง ซึ่งสีน้ำตาลนี้ได้มาจากสารแทนนินที่อยู่ในพืชนั่นเอง

วิธีการสกัดสีออกมาใช้

สีธรรมชาติมีกี่สีก็ได้รู้จักกันไปบ้างแล้ว คราวนี้มารู้ถึงวิธีในการสกัดเพื่อให้ได้สีออกมาใช้กัน ซึ่งวิธีการสกัดจะแบ่งออกตามกรรมวิธี และแยกเป็นเม็ดสีที่ละลายน้ำได้ กับเม็ดสีที่ละลายในน้ำมัน โดยมีวิธีในการสกัดดังนี้

1. การสกัดจากเม็ดสีธรรมชาติที่สามารถละลายน้ำได้

เม็ดสีธรรมชาติบางชนิดสามารถละลายได้ในน้ำ จึงใช้วิธีสกัดสีอย่างการต้ม หรือคั้นน้ำ เช่น การนำเอาวัตถุดิบมาตำหรือบด และคั้นเอาน้ำสีออกมา เมื่อได้น้ำสกัดสีออกมาแล้ว สามารถเก็บสีไว้ได้ในรูปแบบของของเหลว เช่น สีผสมอาหารจากธรรมชาติในบรรจุภัณฑ์ที่เห็นได้ทั่วไป หรือนำเอาวัตถุดิบไปอบแห้ง จากนั้นนำมาบดเพื่อทำเป็นผงสี และอีกวิธีในการสกัดสีคือการต้ม โดยวิธีนี้ แหล่งสีธรรมชาติจะถูกแช่ไว้ในน้ำ จากนั้นจะเอาไปต้ม เพื่อให้ความร้อนทำปฏิกิริยากับเม็ดสี ทำให้สกัดสีออกมาได้มากขึ้น จะได้ของเหลวที่มีสีสัน สีที่ได้เหล่านี้สามารถนำไปเข้าเครื่องระเหยในสูญญากาศเพื่อทำให้มีความเข้มข้นมากขึ้นได้ และเก็บไว้ใช้งานต่อไป

2. การสกัดเม็ดสีธรรมชาติที่ละลายได้ในน้ำมัน

การสกัดด้วยตัวทำละลายจะใช้กับวัตถุดิบที่เม็ดสีไม่สามารถละลายได้ในน้ำ แต่ละลายได้ในน้ำมัน เช่น เบต้าแคโรทีนที่มีอยู่ในพืชพรรณต่างๆ ซึ่งการใช้สิ่งที่เรียกว่า‘ตัวทำละลาย’ จะใช้เพื่อแยกเม็ดสีออกจากแหล่งวัตถุดิบ เช่น การสกัดสีที่มีสารเบต้าแคโรทีนโดยใช้น้ำมัน หรือสกัดไลโคปีนที่ให้สีแดงจากพริกโดยใช้น้ำมันเป็นตัวสกัด เป็นต้น

การนำสีไปใช้ในด้านความงาม

สีจากแหล่งธรรมชาติที่สกัดออกมาได้นั้น สามารถนำไปใช้ในด้านของความงามได้หลายอย่าง เช่น ใส่ในผลิตภัณฑ์ออร์แกนิกต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น แชมพู ครีมนวด ครีมอาบน้ำ สบู่ธรรมชาติ ครีมทาผิว ครีมทาหน้า ไปจนถึงสีของน้ำยาย้อมผมตามธรรมชาติ น้ำยาปิดผมขาว และเครื่องสำอางต่างๆ โดยการใช้ในเครื่องสำอางนั้นจะสกัดออกมาแล้วทำให้แห้ง จากนั้นนำไปทำให้เป็นผงและออกมาในรูปแบบของพิกเมนต์ต่างๆ นั่นเอง

สีธรรมชาติมีกี่สีนั้น หลักๆ คือมีประมาณ 7 สี และแต่ละสีก็มีแหล่งที่มาของสีที่หลากหลาย เพราะพืชพรรณ ดอกไม้ ผักผลไม้ต่างๆ ก็สามารถให้เม็ดสีตามธรรมชาติได้ อยู่ที่ว่าเราจะเลือกใช้แหล่งสีจากวัตถุดิบอะไร หากคุณต้องการสกัดสีจากธรรมชาติเอง มีข้อควรระวังเล็กน้อยคือต้องมั่นใจว่าไม่มีอาการแพ้ต่อสิ่งนั้นๆ ที่นำมาทำ และสกัดโดยวิธีที่ถูกต้อง สะอาดถูกสุขอนามัย เพื่อที่นำไปใช้ในด้านความงามต่างๆ จะไม่เกิดการระคายเคืองตามมานั่นเอง

“มองหา เบสสบู่ สินค้าเกี่ยวกับสบู่ อุปกรณ์ทำสบู่ สนใจผลิตสบู่ ทำ OEM, ODM ลองทักมาคุยกับเราได้เลย ยินดีให้คำปรึกษาค่ะ”

อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : formulabotanica.com, learn.ddwcolor.com, seub.or.th

Featured Image Credit : freepik.com

• Facebook
• Twitter
• Line

Natural Soap Base สีธรรมชาติ คือ สีธรรมชาติมีกี่สี